یلدا

یلدا ماخوذ از سریانی به معنی میلااد است.وچون شب یلدا را با میلاد حضرت مسیح(ع)تطبیق می داده اند به این نام خوانده شده است.ایرانیان این شب را شب تولد مهر(میترا)می دانستندواز طرفی با نوئل اروپایی برابر شدهاست. 

مراسم تولد مهر به عنوان یک روز مقدس با آیین مهر به اروپا رفت.تا آن زمان جشن تولد وتعمید مسیح روز ششم ژانویه گرفته می شد .پس از آن که مسیحیت نفوذ یافت وبسیاری از اداب مهر در ان جذب شد میلاد مهر به مسیح منتسب گشت  وبا گسترش مسیحیت در شرق دوباره به ایران باز گشت وشب یلدا نامیده شد. 

یلدا طولانی ترین شب سال وآغاز انقلاب شتوی است که پس از آن آفتاب از برج قوس به برج جدی تحویل می شود .این طولانی ترین شب در نزد ایرانیان نحس بوده  زیرا علاوه بر سرمای سخت زمستانی در این شب دیرنده حمله اهریمن تاریکی ادامه داشت برای دفع این نحوست ایرانیان تا باز آمدن خورشید به دور آتش شادی می کردند وخوان می گستردند. 

کرمانی ها معتقد بودند قارون به شکل هیزم شکنی شب یلدا به در خانه آن ها می آید وهیزم به آن ها می دهد که این هیزم ها به شمش طلا تبدیل می شود .بنابراین تا صبح بیدار می ماندند این مراسم یاد آور مراسم بابا نوئل در کریسمس است ومی رساندکه یلدای یرانی وکریسمس از یک مایه سرچشمه گرفته اند. 

صحبت حکام ظلمت شب یلدا است  //نور زخورشید جو بوکه بر آید   حافظ 

نظر به روی تو هر بامداد نوروزی است  //شب فراق تو هرشب که هست یلدایی است   سعدی 

                                          به نقل از فرهنگ اساطیر وداستان واره ها دکتر یاحقی